هر معمار در ابتدای کار باید بتونه یک نقشه ساده ساختمانی رو ترسیم کنه..

تو این تاپیک من سعی میکنم از پایه نقشه کشی ساختمان رو آموزش بدم.

تعریف نقشه کشی :

در رشته های فنی برای انتقال ایده ها از نوعی تصاویر ساده شده خاص به نام  نقشه  استفاده می کنند که نوعی زبان ترسیمی است. نقشه کشی ترکیبی از  ترسیمات تک تصویری سه  بعدی و ترسیمات چند تصویری دو بعدی است.

نقشه های معماری :

این نقشه ها عموماً برای طراحی ابنیه ، اعم از منازل مسکونی، آپارتمانها،   ساختمانهای اداری، تجاری، بهداشتی ، درمانی ، مراکز آموزشی ، علمی و  تحقیقاتی ،  مراکز فرهنگی ، تفریحی ، ورزشی ، پایانه های مسافری زمینی و  هوایی و ... بکار می  روند.

ابزار و تجهیزات

میز نقشه کشی


میزی است با رویه کاملاً صاف، نرم و مسطح با پایه های فلزی (بندرت چوبی) به ابعاد  80×120 سانتی متر و یا 120×180
نکته 1 :
ارتفاع میز، متغیر و قابل تنظیم است و رویه آن نیز تحت هر زاویه و شیبی قابل تنظیم  می باشد.

خط کش تی

وسیله ای است که برای ترسیم خطوط افقی به کار برده می شود.


نکته 1 :
معمولاً خط کش های تی در دو نمونه ساخته می شوند :
یکی خط کش با سر ثابت که فقط برای رسم خطوط افقی قابل استفاده است. دیگر،  خط کش با  سر متحرک که تحت هر زاویه ای قابل تنظیم است و می توان به وسیله  آن خطوط با زاویه  دلخواه تنظیم نمود.

گونیاها

برای کشیدن خطوط قائم و کلیه خطوطی که دارای زاویه ای مشخص (ضریبی از عدد 15)  باشند، از گونیا استفاده می شود.
گونیا بر دو نوع است :
الف – گونیای ثابت
ب – گونیای متغیر
نکته 1 :
دو نوع گونیای ثابت وجود دارد: یکی با زاویه های 45و45 درجه که به گونیای 45 درجه  معروف است و دیگری گونیای 60و30 درجه.
نکته 2 :
گونیای متغیر، یک گونیای 45 و یا 30 است که در یکی از زوایای 45 یا 30  درجه آن لولا  نصب شده و می توان زوایای مختلف را با آن ترسیم نمود.

اشل :
خط کشی است مدرج، معمولاً با تیغه مثلث (فرمهای دیگری وجود دارد) دارای 6  لبه که  روی هر لبه آن یک مقیاس بسیار دقیق مدرج شده است. جنس اشل، پلاستیک  فشرده به رنگ  سفید می باشد.

انواع مدادها :

مداد،  وسیله ساده ای است که برای نوشتن و کارهای شبیه به آن بکار می رود. در  کارهای  طراحی، نقشه کشی و کارهای گرافیک از انواع مدادها بر حسب ضرورت  برای کارهای اولیه  استفاده می شود.

نکته 1 :
برای رسم خطوط افقی مداد باید با صفحه کاغذ زاویه 60 درجه بسازد.
به طور کلی مدادها به سه گروه تقسیم می شوند : گروه اول مدادهای سخت یا Hard که با حرف H مشخص شده اند. هر چه شماره H بالاتر باشد، سختی مواد بیشتر و کم رنگتر است.
گروه دوم مدادهای سیاه یا Blak می باشند که با حرف B مشخص شده اند. هر چه شماره B بیشتر باشد، مغز مداد نرمتر و رنگ آن سیاه تر (پررنگ تر) است. این مدادها بیشتر در  کارهای طراحی هنری کاربرد دارند.
بجز دو گروه B,H دو نوع مداد نیز برای کارهای عمومی مانند نوشتن و نظایر آن کاربرد دارند، که با حرف HB,F مشخص شده اند. این دو مداد دارای کیفیتی متوسط می باشند چون تا حدودی سختی H و رنگ B را یکجا دارند.

شابلنها :

شابلن وسیله ای است که به وسیله آن می توان شکل، مدل و یا حرف خاصی را به تعداد  مورد نیاز به صورت یکسان و یک اندازه ترسیم نمود.
به طور کلی شابلنها را می توان به گروه های زیر تقسیم نمود:
گروه اول:
شابلن حروف و اعداد
گروه دوم :
شابلنهای معماری
گروه سوم :
شابلنهای سطح های هندسی منظم
گروه چهارم :
شابلنهای تأسیساتی – الکتریکی و استراکچر


پیستوله ها :

می توان گفت پیستوله ها نوعی شابلن هستند که برای ترسیم قوسها و منحنیهای مختلف  بکار می روند. مدلهای آن در قدیم از چوب و فلز ساخته میشدند؛ ولی امروزه  اکثراً پلاستیکی هستند. پیستوله در شکل، اندازه و مدلهای مختلف وجود  دارد.



پرگار :

برای ترسیم دایره با شعاع های متفاوت، از پرگار استفاده می شود.

نکته 1 :
بازوهای پرگار باید بلند و مفصل دو بازو دارای پیچ کنترل باشد تا در موقع رسم دایره  شعاع آن تغییر نکند.


نقاله :

از این ابزار، برای اندازه گیری زاویه و یا رسم راویه با درجه مشخص  استفاده می شود.  نقاله ، نیمدایره ای است از جنس پلاستیک شفاف و بی رنگ به  نام «پلاکسی گلاس» که  بسیار دقیق به 180 مدرج شده است و در دو جهت، از  صفر تا 180 ( در جهت عقربه ساعت و  در جهت خلاف آن) شماره گذاری گردیده که  هر قسمت آن، یک درجه را نشان می دهد. نمونه  های دایره کامل آن که به 360  تقسیم شده نیز وجود دارد.

کاغذهای نقشه کشی : :


یکی از لوازم اصلی کار نقشه کشی و کارهای ترسیمی و طراحی، کاغذ می باشد. نوع کاغذ  در کارهای ترسیمی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
به طور کلی برای کارهای نقشه کشی و کارهای ترسیمی سه نوع کاغذ مورد استفاده قرار می  گیرد. که عبارتند از :
الف – کاغذ پوستی
ب – کاغذهای کالک
ج – کاغذهای سفید





الف – کاغذ پوستی : :


کاغذی است سفید و نسبتاً نازک که برای کارهای تمرینی و طرحهای اولیه از آن  استفاده  می شود. کاغذ پوستی خوب، باید دارای خصوصیات زیر باشد:
1 – رنگ آن سفید باشد.
2 – نسبتاً نازک باشد به طوری که تصویر و خطوط، به خوبی از پشت آن (زیر آن) دیده می  شود.
3 – سطح کاغذ به اندازه کافی زبر باشد که مداد به خوبی روی آن اثر بگذارد و در موقع  پاک کردن اثر خط مداد روی آن باقی نماند.







ب – کاغذهای کالک :

نوعی کاغذ نرم ضد چربی است که به اندازه کافی نور از آن عبور می کند و  برای کپی  برداری و طرح برداشتن مناسب است و نسبت به میزان انتقال نور،  برای نسخه برداری با  دستگاه چاپ و تکثیر اوزالید مورد استفاده قرار می  گیرد.
نکته :
از خصوصیات این کاغذ این است که اشتباهات ترسیمی مرکبی، با کشیدن تیغ، براحتی از  روی آن تراشیده می شود.







ج – کاغذ سفید : :



کاغذهای سفید بدون خط که همه افراد کم و بیش با آن آشنا هستند و در اغلب کارها مورد  استفاده قرار می گیرد.
انواع این کاغذها از روی وزن آنها مشخص می گردند و به کاغذهای  60.80.100.120 گرمی  معروف می باشند. (این مقدار وزن مربوط به یک متر مربع  کاغذ می باشد) به طور کلی، هر  چه وزن کاغذ بیشتر باشد آن کاغذ ضخیم تر و  مقاومتر و سطح آن کاغذ برای کارهای  ترسیمی مناسب تر است.



اندازه کاغذ :









کاغذهای استاندارد دارای ابعاد مشخص و ثابتی هستند.

بزرگترین اندازه کاغذهای نقشه کشی کاغذ A0 می باشد. ابعاد این کاغذ همان گونه که در جدول مشاهده می شود

84100×1189 می باشد.  مساحت کاغذ A0 بریده نشده برابر یک متر مربع می باشد. اگر کاغذ A0 را ازجهت طول، تا

کنیم به دو کاغذ A1 تبدیل می شود. همین طول کاغذA1 به دو برگ کاغذ A2 و به طور کلی هر کاغذ استاندارد شده

بزرگتر که از طول تا شود، به دو برگ کاغذ  استاندارد شده کوچکتر تبدیل می شود.



نکته :
برای نگهداری کاغذها و نقشه های هر پروژه گاهی اوقات از پوشه های بزرگی به نام  پرتفولیو استفاده می شود.


نحوه چسباندن کاغذ، رسم و ترسیم کادر جدول نقشه :


ابتدا کاغذ را روی میز یا تخته رسم به ترتیبی که در اشکال ملاحظه می شود، می  چسبانیم.
جهت زدن نوار چسب در امتداد قطرهای کاغذ و از داخل به طرف خارج می باشد.  به این  ترتیب، کاغذ کاملاً صاف بر سطح میز یا تخته رسم چسبیده می شود.
در شکل ها ، به ترتیب ، مراحل مختلف اندازه گیری، مشخص نمودن اندازه حقیقی  کاغذ و  رسم کادر دور کاغذ و کشیدن جدول نقشه، نشان داده شده است.






برای رسم خطوط افقی و عمودی به نکات زیر توجه نمایید:












1 – همانگونه که در تصویریهای نشان داده شده است. برای رسم خطوط افقی مداد  را طوری  در دست نگه دارید که با سطح کاغذ زاویه 60 بسازد.

2 – هنگام  رسم خط به طور کلی اعم از خطوط قائم، افقی و یا هر خط دیگر، مداد را آرام   در دست بچرخانید تا خطوط رسم شده شما به صورت یکنواخت ترسیم شوند.


3 – برای رسم افقی، مداد باید با صفحه کاغذ زاویه 60 درجه بسازد. همانگونه که در  شکل های a,b نشان داده شده است.










4 – برای اینکه هنگام رسم خطوط قائم، تسلط کافی داشته باشید بهتر است بدن را تا  حدودی در جهت راست بچرخانید.

5 – هنگام خط کشیدن با خط کش تی و گونیا، پس از تنظیم آنها را با دست چپ ثابت نگه  دارید و با دست راست، خط مورد نظر را رسم نمایید.

6 – دانش آموزان عزیزی که با دست چپ کار می کنند می توانند خط کش تی را در سمت راست  میز یا تخته رسم قرای دهند.
حروف استاندارد:





درشکل ، دو نمونه حروف استاندارد قائم (DIN17)  و نمونه فایل یا ایتالیک (Italic)  (DIN16)
آلمان نشان داده شده است. نمونه های زیر عموماً برای کارهای فنی و نقشه های سازه  کاربرد دارند.





علائمی که در پلان بکار می روند، به دو صورت زیر نشان داده می شوند

الف – به صورت نمای از بالا
ب – به صورت برش افقی از عنصر




رسم جدول نقشه


پس از ترسیم کادر کاغذ، جدول نقشه را  در پایین و سمت راست نقشه رسم می  کنیم.

نکته 1 :
شرکتها و مهندسین مشاور ممکن است مطابق با نیاز کار خود جدول نقشه های خود را به  گونه ای مختلف طراحی و ترسیم نمایند.






مقیاس در ترسیم نقشه های معماری



  از آنجا که نمی توان همیشه نقشه های معماری و سازه ساختمانی را به اندازه  طبیعی و  واقعی برروی کاغذ ترسیم نمود، ناگزیر به کوچک کردن آنها به نسبت  معین خواهیم بود.  اگر نقشه های یک ساختمان به اندازه های واقعی آن ترسیم  شوند. مقیاس 1/1 (یک بر یک)  انجام شده که در حقیقت این امر مقدور نیست لذا  برای سادگی ترسیم لازم است که اندازه  های واقعی را به یک نسبت کوچک نمود.

برای کوچک کردن نقشه های معماری، از مقیاس های 50/1 و 100/1 و200/1 و  نظایر آن و  برای رسم جئیات ساختمان از مقیاسهای 1/1 و 10 /1 و 20/1  استفاده می شود.

نکته 1 : هر چه مقیاس نقشه بزرگتر انتخاب گردد، به همان نسبت جزئیات اجرایی بیشتری  در نقشه ها ترسیم می شود.




اندازه گذاری نقشه های ساختمانی

نوشتن اندازه های دقیق بر روی طرحها و نقشه های اجرایی، دارای اهمیت بسیار  است.  زیرا برخی از اشتباهات اجرایی کارهای ساختمانی، نتیجه نقایص اندازه  گذاری نقشه ها  می باشد. بدین ترتیب ابعاد اصلی ، مانند طول و عرض کلی  ساختمان ، اندازه اتاقها و  ضخامت دیوارها، اندازه درها و پنجره ها نشان  داده می شود و برای نشان دادن ابعاد و  اندازه های بسیار کوچک نظیر  سرویسهای بهداشتی، جزئیات درها و پنجره ها از مقیاسهای  20/1 و 10/1 و گاهی  1/1 استفاده می شود تا بتوان اندازه های کوچک را دقیقتر نشان  داد.


بخش های مختلف نقشه معماری






پلان :




اگر يك ساختمان را با صفحه افقي فرضي برش داده و از بالا به قسمت زيرين كه  بريده شده است نگاه كنيم آنچه ديده مي شود پلان نام دارد. اين برش فرضي  بايد از ارتفاعي كه بيشترين مشخصات ساختمان را مشخص مي كند زده شود.

نكته 1 :
در نقشه هاي اجرايي پلانها را معمولاً با مقياس (50 / 1) تهيه مي كنند.


نما :


نماي ساختمان نشان دهنده ي شكل ظاهري و خارجي يك ساختمان است. براي ترسيم  نماي يك ساختمان بايد چنين فرض نمود كه در مقابل نماي آن ساختمان ايستاده  ايم و شعاع ديدها برسطح نما عمود است.

براي نشان دادن عمق در نما،  علاوه بر استفاده از وزن خطوط (خط ضخيمتر به چشم نزديكتر و خط نازكتر در  فاصله دورتر قرار دارد). مي توان از ايجاد و تغيير در رنگ نيز استفاده  نمود. علاوه بر وزن خطوط، افزون سايه ها در نما به تجسم عمقها و برجستگي ها  كمك زيادي مي كند. همچنين ترسيم عناصر محيط اطراف در نماي روبرو ميزان  حساسيت طراح را نسبت به محيط اطراف منعكس مي كند و براي آنهايي كه به زبان  گرافيكي و درك پلانهاي ارتوگرافيك (سدنما) آشنا نيستند تصاوير جالبتر و  خواناتري بوجود مي آورد.

نكته 1 :
ترسيم نماي يك ساختمان معمولاً با مقياس (100 / 1) يا (60 / 1) انجام مي شود.

نكته 2 :
در  نماي اجراي بايد شماره تيپ بندي درها و پنجره ها – همچنين اندازه ارتفاع  آنها و ارتفاع سقف و ساير ارتفاع هاي لازم مشخص گردد و در صورت لزوم  توضيحاتي براي جنس و نما و نحوه اجراي آن آورده شود در صورتي كه در نماي  معماري ( فاز 1) فقط بر جنبه هاي هنري و زيبايي آن تأكيد مي شود.




برش قائم :






برش قائم ساختمان در حقیقت یک برش فرضی عمودی است. در اینجا نیز سعی می  شود محل برش  و جهت دید برش طوری انتخاب شود که مشخصات بیشتری از ساختمان  دیده و ترسیم گردد.  معمولاً محل یکی از برشها را چنان انتخاب می کنند که  پله ها حتماً در آن مشخص شود و  اگر لازم باشد چندین برش از قسمتهای مختلف  پلان زده می شود تا فضاهای داخلی ساختمان  و روابط آنها و تناسبات ارتفاع  ها در ساختمان بهتر نمایش داده شود.

نکته 1:
در اندازه گیری  برش فقط اندازه های ارتفاعی ساختمان را اندازه گذاری می کنند که  مهمترین  اندازه ها در برش، اندازه ارتفاع طبفات – قطر سقف – اندازه ارتفاع درها و   پنجره ها – دست انداز پشت بام – عمق فنداسیون و ارتفاع پله می باشد.
نکته 2 :
محل برش و جهت دید آن در پلان باید با خط و نقطه ضخیم مشخص گردد.
نکته 3 :
محل برش در پلان باید به گونه ای انتخاب شود که :
الف) جزئیات اجرایی بهتر نشان داده شود.
ب) بررسی قسمتهای توپرو تو خالی ساختمان امکان پذیر باشد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: